ΠΡΟΩΔΟΣ (στ. 192-195): Εισαγωγικοί στίχοι: τραγουδάει η Ελένη με τη συνοδεία μουσικού
οργάνου
ΚΟΜΜΟΣ
(στ. 196-288): τραγούδι θρηνητικό
(μοιρολόι)
·
Α' ΣΤΡΟΦΗ: Η Ελένη προσκαλεί τις
Σειρήνες να 'ρθούνε με όργανα μουσικά να
τη συνοδέψουν στο θρήνο. Μαζί τους καλεί
και την Περσεφόνη να στείλει δάκρυα για το τραγούδι των νεκρών.
· Β' ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ: Ενώ
άπλωναν ρούχα στην ακροθαλασσιά, άκουσαν το θρήνο της Ελένης οι γυναίκες του Χορού κι έρχονται να
της συμπαρασταθούν. Είναι Ελληνίδες,
αιχμάλωτες πολέμου, στην υπηρεσία του
βασιλιά.
·
Β' ΣΤΡΟΦΗ: Η Ελένη τις πληροφορεί
για όσα έμαθε από τον Τεύκρο: την άλωση της Τροίας, την αυτοκτονία της μητέρας
της, το χαμό των αδελφών της και του άντρα της,
του Μενέλαου.
· Β' ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ: Ο Χορός εκφράζει τη λύπη του
για τις συμφορές της Ελένης, επαναλαμβάνοντας σαν ηχώ όσα εκείνη είχε πει στον
Πρόλογο γι' αυτές.
·
ΕΠΩΔΟΣ: Η Ελένη αναζητά τους
υπεύθυνους για τις συμφορές της. Κατηγορεί τον Πάρη και την Αφροδίτη που τον
οδήγησε να την ξελογιάσει. Περιγράφει την απαγωγή της από τον Ερμή, κατά
διαταγή της Ήρας, τονίζοντας τις συνέπειες: Έλληνες και Τρώες σφαγιάστηκαν, ενώ
η ίδια ντροπιάστηκε χωρίς να φταίει.
ΔΙΑΛΟΓΙΚΗ ΣΚΗΝΗ (στ.
289-371): διάλογος Ελένης και κορυφαίας του Χορού
- Ο
Χορός συστήνει στην Ελένη υπομονή.
- Η
Ελένη απαριθμεί τα πάθη της ξεκινώντας από την αλλόκοτη γέννησή της
(μέσα από αβγό). Απαρνιέται την
ομορφιά της, κατηγορώντας την ως αιτία της δυστυχίας της. Την οργίζει το γεγονός ότι οι πάντες την κατηγορούν χωρίς αυτή να
φταίει. Θρηνεί τους νεκρούς συγγενείς
της ενώ και το παρόν που ζει την οδηγεί σε απόγνωση:
ξένη σε χώρα βάρβαρη, με την απειλή ενός δεύτερου γάμου πάνω από το κεφάλι
της. Η ελπίδα που της είχε δώσει ο Ερμής ότι θα ξαναβρεθεί με τον Μενέλαο εξανεμίζεται. Το μόνο
που επιθυμεί είναι να πεθάνει.
Προτιμά ένα θάνατο λαμπρό από μια ζωή ντροπιασμένη. Και αυτό ακριβώς αποφασίζει
να κάνει.
- Ο
Χορός παρεμβαίνει για να αποτρέψει την Ελένη από την απόφασή της. Της δημιουργεί αμφιβολίες για την αλήθεια των λόγων του Τεύκρου και της δίνει της εξής συμβουλή: να πάει στη μάντισσα Θεονόη,
την αδελφή του Θεοκλύμενου, που την αγαπάει, να ρωτήσει αν ζει ο Μενέλαος ή όχι. Έτσι, αφού βεβαιωθεί για
την τύχη του, θα πάψει να στεναχωριέται άδικα. Υπόσχεται, μάλιστα, να τη
συνοδέψει για συμπαράσταση. "Οι
γυναίκες πρέπει να βοηθούν η μια την άλλη" .
ΑΜΟΙΒΑΙΟ
(στ. 372-404): λυρικός διάλογος Ελένης και
Χορού (λόγια και τραγούδια)
· Η Ελένη
παραδέχεται ότι η συμβουλή του Χορού είναι σωστή. Εκφράζει, ωστόσο, φόβους
μήπως ακούσει μαντάτα θλιβερά για τον άντρα της.
· Ο Χορός της
συστήνει να ελπίζει. Εκείνη παίρνει όρκο στον Ευρώτα, τον ποταμό της Σπάρτης,
ότι αν μάθει πως ο Μενέλαος σκοτώθηκε, θα σκοτωθεί κι εκείνη.
· Ο Χορός της
εύχεται κάθε ευτυχία κι αποχωρεί από την
ορχήστρα ("μετάσταση" του Χορού).
ΜΟΝΩΔΙΑ
(στ. 372-404): τραγούδι
της Ελένης, μόνης.
Η Ελένη θρηνεί
για την ολέθρια ομορφιά της που οδήγησε πλήθος ανθρώπων στο χαμό, δικούς της
και ξένους. Συγκρίνει τον εαυτό της με ωραίες γυναίκες μυθικές που κακοπάθησαν
εξαιτίας της ομορφιάς τους (Καλλιστώ, Τιτανίδα) και κρίνει τη δικής μοίρα
χειρότερη.
Τελειώνοντας το θρήνο της αποχωρεί κι εκείνη από τη σκηνή.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:
1.
Τι είναι η Πάροδος ;
(βλ. λήμμα σ.144 σχολ. βιβλίου)
2.
Ποια είναι η ταυτότητα του Χορού στην "Ελένη"
του Ευριπίδη;
3.
Με ποια αφορμή εισέρχεται ο Χορός στην ορχήστρα;
4.
Ποια στάση τηρεί απέναντι στην μοιρολογούσα τους νεκρούς
της Ελένη;
5.
Ποια απόφαση παίρνει η Ελένη, εν μέσω του θρήνου της;
6.
Ποια συμβουλή της δίνει ο Χορός;
7.
Με βάση τα όσα παρακολούθησαν οι θεατές στην Πάροδο, τι
περιμένουν να παρακολουθήσουν στη συνέχεια;